Van weinig Friezen weten we zoveel als van Doeke Wijgers Hellema. Schrijven was een levensbehoefte en hij schreef om gelezen te worden. Zelfs toen hij niet meer lezen kon, schreef hij door.

Doeke groeide op in armoede en stierf op 90-jarige leeftijd als vermogend man. Hij leefde in een tijd met barre winters, politieke omwentelingen, veeziekten maar ook een bloeiende Friese landbouw. In zijn jonge jaren deed hij niets liever dan studeren. Sober levend, zocht hij steeds naar nieuwe kennis. Toen hij plots werd ondergedompeld in een druk huishouden met kleine kinderen viel dat niet mee. Toch was hij later nergens liever dan thuis. Doeke was een verantwoordelijke vader voor zijn vele kinderen. Familiebezoeken legde hij lopend, schaatsend en soms per trekschuit af. Vanuit zijn jeugd wist hij wat ziekte en armoede voor mensen betekent. Enigszins teleurgesteld constateerde hij dat anderen soms dachten: ‘Ben ik mijns naasten hoeder? een ieder zorge voor het zijne.’ Aan de andere kant verbaasde hij zich over de armen die zich lieten verleiden door loterijen en sterke drank. Zijn eigen oog was vooral gericht op de lange termijn. Doeke leefde zuinig en investeerde veel. Verder was hij beschouwend van aard, hij observeerde en ... hij schreef het allemaal op.

• Lees hier meer over Doeke Wijgers Hellema

 Klik hier voor

• WAT IS DE LUGT DIE ONZEN DAMPKRING VERVULT?
  een tekst van D.W. Hellema met uitleg over de dampkring, lucht en onweer uit 1793
  Wie weet waar de originelen zijn van bovengenoemde tekst uit 1793?
  
• een boekje over Friese namen, geschreven door D.W. Hellema en zijn collega-schoolmeester F. Epkema in 1797. Tresoar
• de volledige tekst van zijn autobiografie, met daarbij de tekst 'De Stirt Meer'. Origineel in familiebezit. 
• de volledige tekst van de dertien dagboeken, geschreven tussen 1821 en 1856. Origineel bij Tresoar. 
• het deel uit de Tegenwoordige staat van Wirdum over de lokale gewoonten en gebruiken in Wirdum in 1823-1824. Origineel bij Tresoar.
• overgeschreven teksten over de geschiedenis van Wirdum van Nicolaas Epkema en Doeke W. Hellema. Origineel bij Tresoar.
• het Eibernest - Over ooievaars. Dagboekaantekeningen uit 1824, gepubliceerd in 1929. Tresoar
• krantenartikel 1834 over oorsprong naam Barrahuis
• brief aan Wopke Eekhoff 1836 met observaties en gedachten over de middelzee. Tresoar
• brief aan Wopke Eekhoff 1850 over mogelijk hunebed in Finkega. Tresoar
• een brief aan zijn kleinzoon Doeke H Hellema uit 1853
• brief van zijn zoon Sijtze uit Londen, 1854
• een condolancebrief uit 1856 van Wopke Eekhoff namens het Fries Genootschap. Origineel  in familiebezit.
• een beschrijving van de bijenhouderij van Doeke, zijn zoon Sytze en zijn kleinzoon Doekele.
• artikel over de oprichting van O.B.A.S. (brandverzekering) in 1815.
• preek uit 2007 van Hinne Wagenaar over Doeke Wijgers Hellema

Verder schreef hij 'Een onvoltooide geschiedenis van Wirdum', ook genoemd: 'Oud en nieuw Wirdum', een ingebonden handschrift van 159 vellen. Zelf noemt Doeke het: een boek van mijne aanteekeningen over de Oudheid van Wirdum '. Van dit manuscript is nog geen transcriptie gemaakt. Bij Tresoar.

Er is ook nog dit almanakje uit 1803 waarin Doeke Hellema op de lege bladzijden notities heeft gemaakt over de prijzen van de boter, melk enzovoort. Bij Tresoar.